Maak kennis met Alexander,
van The Voice Lab
Het is dat zijn atelier zich in de zuidvleugel van Keizersberg bevindt, met de ramen gericht naar Leuven, want anders had je de stem van Alexander beslist al door de binnentuin of pandgang horen galmen. Alexander Stouten is één van de kunstenaars die onderdak gevonden heeft in Keizersberg in het kader van Studio Annext, het ondersteuningsprogramma dat Keizersberg in samenwerking met de stad Leuven heeft opgezet om beginnende kunstenaars te helpen hun weg in het kunstenaarsleven te vinden. Wie is Alexander precies en wat doet hij in Keizersberg?
Een muzikale duivel-doet-al
‘Wellicht ben ik minder bekend bij de gebruikers van Keizersberg’, gaat Alexander van start. ‘Ik ken hier zelf ook niet zoveel mensen, want ik ben er meestal op momenten dat de andere gebruikers al naar huis zijn. Niettemin: ik ben dus Alexander en ik resideer in één van de kunstenaarsateliers in de zuidvleugel. Ik ben muziekpedagoog. Na mijn middelbare schoolopleiding (nochtans in een wiskundig-wetenschappelijke richting) besloot ik verder te studeren in een richting waarvan ik hoopte dat ze me plezier in het leven zou geven. Dat werd uiteindelijk muziekpedagogie aan het LUCA School of Arts, campus Lemmens in Leuven.
Een kunstgerichte opleiding brengt meestal met zich dat je je, eens afgestudeerd, creatief een weg moet zoeken in het werkveld. Ik doe dan ook van alles: ik geef om te beginnen op verschillende plaatsen les. Aan de hogeschool Vives in Brugge doceer ik de muziekvakken aan toekomstige kleuterleiders/sters en leraren secundair onderwijs. In Brussel houd ik me bezig met theater- en muziekinitiatie en in het SLAC hier in Leuven geef ik groepsmusiceren aan kinderen. Ik verzorg daarnaast muzikale en vocale workshops bij enkele vzw’s, zoals hier in Leuven bij Wisper. En daarnaast ben ik ook zelfstandige in bijberoep en heb ik hier in Keizersberg mijn eigen Voice Lab waar ik individuele zangles geef. Mijn klanten komen uit diverse achtergronden. Er zijn er bij die al in het vak zitten en zich verder willen professionaliseren maar evengoed krijg ik mensen over de vloer die plezier beleven aan zingen en gewoon voor de fun zangles willen volgen. Iedereen is welkom bij mij. Om mijn cliënten zo goed mogelijk te kunnen begeleiden, blijf ik mezelf overigens zelf ook verder vormen. Zo volg ik momenteel een opleiding bij Universal Voice om me te specialiseren als zangpedagoog.’
Een harde versus een zachte aanpak
‘Een muzikale opleiding, zeker in de richting zang of instrument, is niet van de poes’, gaat Alexander verder. ‘Sedert lang en nog altijd eigenlijk heerst daar de opvatting dat je als student hard gemaakt moet worden. Het idee is dat je als persoon eerst in zekere zin afgebroken moet worden om daarna alles weer opnieuw op te bouwen. Er lopen veel ego’s rond in die wereld; er is een enorme concurrentie en je moet dus bijzonder assertief zijn; voor softies is er niet meteen ruimte. Mijn eerste droom was een musicalopleiding te volgen. Ik mistte echter het nodige zelfvertrouwen om aan een jury mijn volle potentieel te kunnen tonen. De toch wel harde gang van zaken schrikte me af. Voor sommigen is dat niet zo’n issue, maar een grote groep valt uit de boot. Waaronder dus ik.
Ik besliste nadien om muziekpedagogie te gaan studeren. Dat was een openbaring. Het ging er daar totaal anders aan toe. Er werd veel projectmatiger gewerkt. We waren als student geen concurrenten van mekaar maar werkten in team. We vroegen ons telkens af wat elk van onze kwaliteiten waren en hoe we met ons allen een zo rijk mogelijk resultaat konden behalen. Dat was een verademing voor mij.
Die ervaring heeft me als leraar enorm gevormd. Ik durf best eerlijk zijn als docent maar ik wil de mensen met wie ik werk helemaal niet afbreken. Ik geloof daar totaal niet in. Ik hanteer in mijn lesgeven een benaderingswijze die eerder zacht is en vertrekt vanuit een vertrouwensband. Ik stel mezelf daarbij heel luisterend op: ik probeer aan te voelen wat de leerling zelf wil of vindt, en ga vandaaruit kijken hoe ik zijn of haar kwaliteiten kan uitbreiden, oprekken en naar een hoger niveau kan tillen. In de docentenwereld sta ik met die opvatting inmiddels niet meer helemaal alleen. Standaard is dat men les volgt bij mensen met de grootste carrière. Dat zijn vaak mensen die in het klassieke concurrentiële systeem zijn gevormd. Maar men vergeet dat dat soort mensen niet altijd de beste docenten zijn. Stilaan zie je een tegenbeweging in de pedagogie waarbij men doorheeft dat men ook oog moet hebben voor jongeren die nog stappen te zetten hebben in hun persoonlijke ontwikkeling, en die je eerder vanuit veiligheid en vertrouwen kan laten groeien in kennis, techniek en assertiviteit.
Overigens volgde ik nu zelf tóch ook een musicalopleiding in Tilburg. De lat lag in die opleiding best hoog, maar de setting was heel anders. Je moest er niet knokken voor je plek; eerder ging het daar ook om samenwerken, samen ontdekken, samen grenzen verleggen. Dat was een veel gezondere en efficiëntere leeromgeving voor mij.
En ook die opleiding vormde mij weer als lesgever. Ik leerde er namelijk dat ik mijn zanglessen vanuit verschillende invalshoeken kan aanpakken. Vaak wordt er in een zangopleiding eerst ingezoomd en ingezet op techniek. Om je stem bijvoorbeeld luider te laten klinken, kan je allerhande technische trucs leren gebruiken. Ik leer nu in de musicalopleiding dat je datzelfde resultaat – luider leren zingen – ook vanuit een andere invalshoek kan bereiken. Laat je studenten zich bijvoorbeeld inleven in de dramatische rol van een 50-jarige vader die zijn zoon tot de orde moet roepen. Vanuit die inleving zal je ongemerkt bijna automatisch luider beginnen zingen. Zo kan je techniek, interpretatie, drama en artistiek gevoel gewoon samen tot ontwikkeling brengen. Dat is voor heel wat studenten veel inspirerender.’
Professionele dromen
‘Hoe druk ik ook al bezig ben, toch heb ik nog heel wat professionele toekomstdromen’, vertelt Alexander. ‘Eigenlijk wil ik ook zelf meer op de planken staan. Ik ben daar concreet werk van aan het maken. Samen met een collega ben ik een interactieve muziekvoorstelling aan het uitwerken voor kinderen. De voorlopige werktitel is “Laat je horen!”. Twee professoren, zo gaat ons verhaal, hebben een stemwisselmachine uitgevonden omdat ze niet tevreden zijn over hun eigen stem. Ze gaan op zoek naar de mooiste stem en stoppen die in de machine zodat ze die kunnen distilleren en zelf overnemen. De moraal van dit verhaal mag duidelijk zijn: hoe vreemd is het dat je iemands stem zou willen lenen? Je stem maakt je tot wie je bent. Wij willen in de voorstelling laten klinken dat je je eigen stem moet liefhebben en dat je die mag laten horen. Dat is voor mij persoonlijk echt een belangrijk verhaal’, zo zegt Alexander nog. ‘Je wil niet weten hoeveel mensen een trauma blijken te hebben over hun eigen stem. Dat mensen denken dat hun stem niet oké is en dat ze zich niet durven laten horen, daar word ik bijna emotioneel van. Als zangpedagoog wil ik dat tenminste meegeven: je stem en dus jijzelf mag er helemaal zijn.’
Uitzoomen met zicht op de stad
‘Ik ben in zekere zin per toeval op Keizersberg terecht gekomen’, vervolgt Alexander. ‘Ik was op zoek naar een ruimte om zangles te geven. Ik woon in een co-housing; daar was geen mogelijkheid om mijn praktijk uit te bouwen. Op het Lemmensinstituut zag ik een aankondiging van Studio Annext. Zo heb ik Keizersberg en Keizersberg leren kennen.
Hoewel ik niet bewust voor Keizersberg heb gekozen, draagt deze locatie toch bij aan wat ik hier doe. Op een of andere manier haakt de architectuur, de sfeer van het gebouw en de spiritualiteit die hier in de muren hangt inspirerend in op mijn activiteiten. Om in mijn atelier te raken, moet ik – bijvoorbeeld – met mijn klanten ook altijd door de pandgang. Mijn ‘leerlingen’ komen vaak uit een drukke werkcontext en die wandeling door de pandgang helpt hen om te landen. Tegen dat we in mijn atelier zijn, is er een zekere rust over hen neer gedaald die ondersteunend werkt voor het zingen. Ik had bijvoorbeeld ook eens een man die iets wilde instuderen dat hij – bij wijze van spreken – over de daken wou uitzingen. Wel, dit gebouw is zo imposant dat dat hier ook letterlijk kan: er is zoveel ruimte dat de klank ook letterlijk ver draagt.
Niet alleen voor mijn klanten, maar ook voor mezelf vind ik deze plek inspirerend. Het uitzicht over de stad vanuit mijn atelier helpt me om uit te zoomen. En hoewel ik hier meestal ben wanneer de andere gebruikers er niet zijn en ik in die zin niet veel mensen tegen kom, ben ik toch fan van het community-gegeven. Zo komen er immers zaken op je pad die je niet onmiddellijk voorzien had of voor mogelijk had gehouden. Ik ben hier dus niets vermoedend en onbewust binnen gestapt, maar ik ben echt blij dat ik op deze plek ben terecht gekomen’, besluit Alexander.
Wil je Alexander zelf eens horen? Dat kan! Op de opendeurdag van Keizersberg op 8 september zal Alexander ons om 11u vergasten op een klein concertje in de pandgang. En om 14u houdt hij een workshop ‘Samenzang’ waarbij het de bedoeling is om met zoveel mogelijk mensen samen enkele liederen te (leren) zingen. Wil jij je stem laten horen? Kom dan met al je enthousiasme mee zingen.
Wil je meer weten over Alexander en zijn Voice Lab, neem dan een kijkje op www.thevoicelab.be